درباره کوهنوردی پاییزی در ارتفاعات مشهد | گرمای صعود در فصل سرد!

سیده‌نعیمه زینبی | شهرآرانیوز؛ کسی نیست که صعود را دوست نداشته باشد و نخواهد گاهگاهی به دامان کوه پناه ببرد و از بلندای ارتفاعات اطراف مشهد به شهر نگاهی بیندازد؛ جایی که آدم‌ها با نقطه‌های روشن، یکی می‌شوند و از همه شهر فقط سوسوی نور‌ها به چشم می‌آید. در بهار و تابستان که سبزینگی به میهمانی طبیعت می‌آید، علاقه‌مندان گلگشت در کوه با یک کوله سبک، یک جفت کفش مناسب و بطری آب راهی می‌شوند و خودشان را به قله‌های نزدیک شهر می‌رسانند و گستردگی زمین را زیر پایشان تماشا می‌کنند.

نیم روز یا کمتر را پیاده روی می‌کنند و گاهی خود را به تماشای مهتاب می‌رسانند و گاه هم فقط لذت لمس نسیم را با خود به خانه می‌برند. پاییز و زمستان که از راه می‌رسد، زیبایی‌های ارتفاع، روی دیگر خود را نشان می‌دهد، ولی دیگر خبری از آسودگی خاطر نیست و نباید با کمترین امکانات، دل به کوه سپرد. صعود در فصل سرما برای کوه نوردان حرفه‌ای نیز با تأمل همراه است. آن‌ها خوی طبیعت را به‌خوبی می‌شناسند و می‌دانند که باید با آن سازگار شوند. اما شاید کسی که تازه قدم در این مسیر گذاشته است، با این نکات ناآشنا باشد.

ارتفاعاتی در دسترس همه

در روز‌های دور مشهد صعود به قله‌ها به همین سادگی نبود و نزدیک‌ترین ارتفاع به شهر کوهسنگی بود. در روزگار کنونی، اما شهر به پای ارتفاعات کشیده شده است. دشت مشهد در فاصله کوه‌های بینالود و هزارمسجد در امتداد شمال غرب-جنوب شرق قرار گرفته است و چنان گسترده شده که شهر، دیگر فاصله چندانی با آن ندارد.

سه نقطه‌ای که بیش از همه ارتفاعات اطراف مشهد مورد‌توجه مبتدی‌ها قرار می‌گیرد، قله‌زو، قله‌معجونی و چینگ‌کلاغ است. قله‌زو بیشتر شب‌ها مقصد مشهدی‌هایی است که می‌خواهند نیم روزی را در یک هوای پاک، نفس بکشند و قله‌معجونی و ارتفاعات خلج بیشتر در صبح روز‌های تعطیل مورد استقبال کوه‌نوردان است.

قله‌زو که بام مشهد است و شانه‌به‌شانه شهر نشسته، نخستین مقصد کوه‌نوردی و راهپیمایی‌های سبک است که بسیاری از ارتفاعاتش برای ساخت‌و‌ساز تراشیده شده است. قله‌معجونی که از سمت خلج دسترسی دارد، پاتوق کوه‌نوردان قدیمی و به شهر بسیار نزدیک است.

ارتفاع قله‌معجونی نسبت‌به دشت اطرافش ۱۵۰۰‌متر است و سطح کوه‌نوردی آن، سبک به شمار می‌رود. چینگ کلاغ، قله‌ای مخروطی‌شکل و معروف میان پیشکسوتان هم نورد است. بسیاری از مشتری‌های پروپاقرص این قله، محلی‌ها و ساکنان قدیمی منطقه سیدی هستند.

دورنمای قله باعث شده است تیزی نوک کلاغ را در ذهن قدیمی‌ها متبادر کند و آن را چینگ‌کلاغ بنامند. پس از ارتفاعات خلج و قله‌زو، روستای نغندر و ارتفاعات بینالود، روستای کنگ در شمال شرقی بینالود و روستای فریزی چناران، مقصد‌های بعدی کوه‌نوردی و رود نوردی در مشهد است.

با آب و هوای پاییزی چه کنیم؟

برای طبیعت دوستان و کوه پیمایان، سخت است که دست از دیدار ارتفاعات در فصل‌های سرد سال بکشند. اما بیشترین حوادثی که برای کوه‌نوردان اتفاق می‌افتد، در فصل‌هایی است که احوال هوا خوب و خوش نیست و دچار تغییرات ناگهانی می‌شود. پاییز فصلی با طیف گسترده‌ای از تغییرات آب‌و‌هوایی است.

شما می‌توانید ظهر‌های تابستان و شب‌های زمستان را با فاصله چند‌ساعت در یک روز تجربه کنید؛ پس با لباس کافی به ارتفاعات بروید تا درصورت کاهش دما بتوانید با آن مقابله کنید. انگشتان دست، پا و سر، بیش‌از بقیه بدن در‌معرض سرما هستند؛ کلاه، دستکش و جوراب گرم، مهم‌ترین پوشاک فصل سرد است و برای یک کوه‌نورد مبتدی هم ضروری است.

همچنین احوالات متغیر آب و هوا می‌تواند مسافران قله را با بارندگی روبه‌رو کند. پس حتما پیش از شروع پیاده روی از سازمان هواشناسی منطقه، اطلاعاتی درباره وضعیت جوی آن روز کسب کنید. اگر با آب‌و‌هوای بد و شرایط ناپایدار روبه‌رو می‌شوید، بهتر است کوه‌نوردی را برای روز دیگری به تعویق بیندازید، در‌غیر‌این‌صورت، باید با تجهیزات کامل و مناسب در‌برابر باران و برف به‌سراغ کوه رفت.

از سوی دیگر، همین که پا به ارتفاعات بگذارید و مجبور باشید با سنگ‌ها و صخره‌ها درگیر شوید، باران می‌تواند دردسرساز باشد. هنگام بارندگی، خطر سقوط از ارتفاع قوت می‌گیرد و به‌دلیل لغزنده‌بودن سطوح خیس، احتمال لیز‌خوردن بیشتر می‌شود، به‌ویژه وقتی کفش کوه‌نورد چندان مخصوص حرکت در جا‌های خیس نباشد.

در شرایط نامساعد جوی همچون مه و بارش شدید احتمال اشتباه در یافتن مسیر درست، قوت می‌گیرد. در ارتفاعات قله‌زو معمولا هنوز تلفن همراه کارآیی دارد، ولی هرچه بیشتر از شهر فاصله بگیرید، امکان از‌دست‌دادن آنتن وجود دارد. حضور راهنمایی که با ارتفاعات آشنا باشد و آشنایی با ابزار جهت یابی می‌تواند افراد را از گمراهی نجات بدهد.

روز‌های پاییز بسیار کوتاهند و شب خیلی زودتر از آنکه منتظرش باشید، به‌سراغ مسیر‌های کوهستانی می‌آید. از ظرفیت تلفن همراه در طول مسیر معمولا برای تماس، ردیابی مسیر، موسیقی و گرفتن عکس استفاده می‌شود و ممکن است در زمانی‌که نیاز به نور برای پیشروی یا بازگشت است، شارژ کافی نداشته باشد. وجود لوازم نوری مانند چراغ‌های‌LED، چراغ‌های قابل شارژ، چراغ قوه یا فانوس در کوله پشتی ضروری است.

همراه‌داشتن آب و خوراکی برای جبران انرژی از‌دست‌رفته هم می‌تواند بسیار در حفظ توان کمک‌کننده باشد. برگ‌های پر‌نقش‌و‌نگار پاییز در مناطقی که پوشش گیاهی دارد، برای چشم نوازشگر و برای زیرپا بسیار خطرناک است و ممکن است باعث سقوط شود.